Objektifin Ötesinde: Renkler ve Şekillerle Okumak

Merhaba, ben 1. sınıf Veteriner Fakültesi öğrencisi Ece Korkmaz. Sizler için üç makale özetledim, bu makalelerin ortak noktası ise mikroskobik görsellerinin hem çok anlaşılabilir olması, hem de çok renkli ve ilgi çekici olmaları. Görsellerin bazılarında geometrik şekiller, ilginç renklerle karşılacaksınız. Bu görsellerin bazılarını soyut tablolalara benzetebilir, diğerlerine baktığınızda ise yıldızlara bakıyormuşunuz gibi hissedebilirsiniz.

Nuclear envelope rupture and repair during cancer cell migration

Bu makalede kanser metastazı üzerine çalışılmış. Memeli tümör hücrelerinin dar aralıklardan geçişi hem in vivo hem in vitro olarak incelenmiş. Bu aralıklardan geçerken çekirdeğin şekil değişimine bağlı olarak çekirdek zarının bütünlüğünde bazı noktalarda bozulma olduğu, bunun da çekirdek ve sitoplazma içeriklerinin birbirine karışmasına sebep olduğu görülmüş. Hücrelerin çekirdek zarını onarmak için kullandıkları “Endosomal Sorting Complexes Required for Transport III (ESCRT III)” adlı mekanizma incelenmiş. Kanser hücrelerinin hayatta kalması için çekirdek zarı mekanizmasının önemi ve çekirdek zarı bütünlüğü bozulduğunda sitoplazmaya kromatin karışması sebebiyle oluşan DNA hasarının giderilmesi için gerekli mekanizmaların önemi vurgulanmış. Yukarıda yeşil yuvarlak olarak gördüğümüz şey hücre çekirdeği, zaman ilerledikçe çekirdek zarı içeriğinin dağılmasını ve yeniden toplanmasını görebiliyoruz. 

Self-extinguishing relay waves enable homeostatic control of human neutrophil swarming

Bu makalede nötrofillerin yara ve enfeksiyon bölgelerine nasıl göç ettiği araştırılmış. Bir enfeksiyon modelini ex vivo olarak kullanarak insan nötrofil kümelenmelerinin çoklu nabız benzeri kemotaktik dalgalarla organize edildiği gösterilmiş. Nötrofil göçünün nasıl belirli bir bölgede sınırlı kaldığı gibi detaylara da yer verilmiş, konuya ilgi duyanların okumasının tavsiye ederim. Nötrofil göçünün bir bölgede sınırlı kalmasını sağlayan NADPH-oksidaz bazlı negatif geri besleme döngüsünün kronik granülomatöz hastalığına sahip insanlarda bozuk olduğu tespit edilmiş. Videoda bunun nasıl gerçekleştiğini görebiliyoruz. 

Macrophages Mediate the Repair of Brain Vascular Rupture through Direct Physical Adhesion and Mechanical Traction

Bu çalışmada, zebra balıklarında serebrovasküler yırtık sistemi geliştirilmiş. İki uçlu bir endotel lezyonu oluşturulmuş, bu bölgeye bir makrofajın geldiği ve iki uca yapışarak mekanik bir şekilde birleşme sağlayıp damarın onarılmasına aracılık ettiği gözlemlenmiş. Daha önce makrofajların böyle bir görevi bilinmediği için çok heyecan verici bir gözlem olduğunu söyleyebiliriz. Bu yazımdaki asıl amaç, makale okumanın sadece uzun yazılarla baş başa kalmaktan ibaret olmadığını göstermekti. Bazen bir görsele bakıp “Ne oluyor acaba burada?” gibi küçük bir merak kıvılcımı bile hiç bilginiz olmayan konularda bir şeyler öğrenmenizi sağlayabilir. 

Merakla ve bilimle kalın!

Referanslar:

• Denais CM, Gilbert RM, Isermann P, et al. Nuclear envelope rupture and repair during cancer cell migration. Science. 2016;352(6283):353-358. doi:10.1126/science.aad7297

• Strickland E, Pan D, Godfrey C, et al. Self-extinguishing relay waves enable homeostatic control of human neutrophil swarming. Developmental Cell. 2024;59(19):2659-2671.e4. doi:10.1016/j.devcel.2024.06.003

• Liu C, Wu C, Yang Q, et al. Macrophages Mediate the Repair of Brain Vascular Rupture through Direct Physical Adhesion and Mechanical Traction. Immunity. 2016;44(5):1162-1176. doi:10.1016/j.immuni.2016.03.008