Deniz Memelileri Davranışlarıyla İlgili Ufak Bir Derleme

    Selam! Adım Sude Sürer, Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesinde 2. sınıf okuyan bir öğrenciyim. Komisyonumuzun yeni programlarından biri olan haftalık makale derlemelerinin ilk bölümünü sizlere sunmaktan büyük bir mutluluk duyuyorum – hazırsanız hemen başlayalım 😊.

   Uzun zamandır deniz memelilerine büyük bir ilgim var. Biyolojileri, evrimsel geçmişleri ve deniz ekosistemlerine olan devasa etkileri benim için hep bir merak konusu olmuştur. Yakın zamanda ise davranışları hakkında makaleler ile karşılaşmaya başladığımdan dikkatimi çeken birkaç tanesini sizinle paylaşmak istedim. Bu takımda yer alan bütün türlerden bugün bahsetmek maalesef mümkün değil; dolayısıyla seçtiğim makaleler karmaşık bir sosyal yapılanmaya sahip olan Orcinus orca, ya da daha bilindik isimleriyle “katil balina”lar üzerine yoğunlaşacak.

   İlk makalemiz 2012’de Animal Behaviour dergisinde yayınlanan “Social network correlates of food availability in an endangered population of killer whales, Orcinus orca”. Çalışmada 24 yıllık bir süre boyunca kaynakların yeterliliği ile güney yerleşik (yalnızca balıkla beslenen) katil balina popülasyonlarının sosyal yapılanması arasındaki ilişki incelenmiş. Bulgulara göre bu katil balinaların ana yemek kaynağı olan çinok somonunun (Oncorhynchus tshawytscha) bolluk dönemlerinde çok daha yüksek kümelenme ve karşılıklı bağlılık oranları görmek mümkün. Bu değişikliklerin bilgi ve/veya hastalık aktarımı üzerindeki etkileri de araştırmanın konularından biri. Sağlam verilere dayalı, rahat anlaşılan bir çalışmaydı. 

   Sürü içi dengelerden bahsettik. Peki ya sürüler arası? 2020 yılında Marine Mammal Science dergisinde yayınlanan “Social behavior increases in multipod aggregations of southern Alaska resident killer whales (Orcinus orca)”, tam da bu konuya odaklanan bir makale. Ana odak noktamız yine güney yerleşik katil balinaları, ancak makaledeki ilgi çekici detaylardan biri, uzun göç rotaları dolayısıyla belli bir bölge içerisinde sık görülmeyen sürülerin orada bulunan diğer sürülerle olan ilişkileri ve bu etkileşimlerin olası sebepleri. Makalenin üzerinde durduğu bir konu da güney yerleşik popülasyonu ve sosyal ilişkileri/davranışları hakkında süregelen bilgi eksikliği. Gelecek çalışmaların yönelebileceği alanları etkili bir şekilde ortaya çıkaran bir makale olduğunu düşünüyorum.

   Son olarak bahsetmek istediğim makalenin odağı diğerlerinden biraz farklı. Sadece katil balinaları değil, deniz memelileri takımında bulunan birçok türü ele alıyor; bulguları ise bazı açılardan endişe verici olmakla birlikte bu sosyal hayvanların denizlerde bıraktığımız atıklarla yollarının nasıl kesiştiğini ortaya koyuyor. “Cetaceans playing with single-use plastics (SUPs): A widespread interaction with likely severe impacts”, 2023 yılında Marine Pollution Bulletin’de yayınlanmış bir makale. 12 yıllık bir dönem boyunca toplamda 11 odontocete (dişli balina) türünün tek kullanımlık plastik atıklarla dünyanın çeşitli bölgelerinde sergiledikleri oyun davranışları incelenmiş, dışarıdan zararsız görülebilecek olan bu davranışların olası sonuçları tartışılmıştır. Özellikle pandeminin etkileriyle son hızla artan deniz kirleticileri probleminin deniz memelileri açısından da araştırılması giderek önem kazanan bir olgudur. 

   Kendinize soruyor olabilirsiniz: bu bilgilerin değeri nedir? Sosyal yapılarından dolayı bu hayvanların davranışları hakkında ne kadar bilgi edinirsek kendi popülasyonlarına ve çevrelerine olan etkilerini o kadar iyi anlayabilir, koruma çalışmalarını bu bilgiler doğrultusunda tasarlayıp deniz ekosistemlerimiz için çok daha verimli sonuçlar elde edebiliriz. 

   Umarım sizin için ilgi çekici ve yararlı bir yazı olmuştur. Değerlendirmek istediğiniz başka türler ve alanlar olursa gelecek yazılara konu olabilmeleri için lütfen söylemekten çekinmeyin. Görüşlerinizi almak için sabırsızlıkla bekliyoruz. Haftaya görüşmek üzere!

Referanslar:

• Yasmina Rodríguez, Mónica A. Silva, Christopher K. Pham, Emily M. Duncan, Cetaceans playing with single-use plastics (SUPs): A widespread interaction with likely severe impacts, Marine Pollution Bulletin, Volume 194, Part A, 2023, 115428, ISSN 0025-326X, https://doi.org/10.1016/j.marpolbul.2023.115428

• Olsen DW, Matkin CO, Mueter FJ, Atkinson S. Social behavior increases in multipod aggregations of southern Alaska resident killer whales (Orcinus orca). Mar Mam Sci. 2020; 36: 1150–1159. https://doi.org/10.1111/mms.12715

• Emma A. Foster, Daniel W. Franks, Lesley J. Morrell, Ken C. Balcomb, Kim M. Parsons, Astrid van Ginneken, Darren P. Croft, Social network correlates of food availability in an endangered population of killer whales, Orcinus orca, Animal Behaviour, Volume 83, Issue 3, 2012, Pages 731-736, ISSN 0003-3472, https://doi.org/10.1016/j.anbehav.2011.12.021

---

[ENG]

   Hi! My name is Sude Sürer, and I’m a second year student at Ankara University Faculty of Veterinary Medicine. It’s a great pleasure to bring you the first part of one of our committee’s recent projects: a weekly review of scientific literature about many different subjects related to the veterinary field – if you’re all strapped in, let’s begin 😊.

   Marine mammals have been a passion of mine for a long time now. Their biology, evolutionary history, and the huge impact they have on marine ecosystems continue to intrigue and amaze me. Recently, I’ve been coming across more and more articles related to their behaviours and wanted to share them with you all. It’s unfortunately impossible to talk about every cetacean species out there today; therefore, the articles I’ve gathered will mainly focus on the species Orcinus orca, better known as “killer whales”, which are known to exhibit complex social structures and behaviours. 

   Our first article is “Social network correlates of food availability in an endangered population of killer whales, Orcinus orca”, published in the journal Animal Behaviour in 2012. The study delves into the relationship between resource abundance and social structures in Southern Resident (which feed only on fish) killer whale populations over a 24-year period. Findings show that it’s possible to see a much higher rate of clustering behaviour and social interconnectedness when chinook salmon (Oncorhynchus tshawytsch) numbers, a primary food source for this population of killer whales, are high. The effects of these changes on the transmission of information and/or diseases is also a topic of discussion. This was an easy read based on clear, succinct numerical data.

   We’ve talked about the dynamics within a pod. What about inter-pod relationships? That’s exactly the focus of “Social behavior increases in multipod aggregations

of southern Alaska resident killer whales (Orcinus orca)”, a 2020 article published in Marine Mammal Science. SR killer whales are once again our main focus, but one of the more intriguing details is the effect of rarely sighted pods on the social behaviours of other residents and the possible underlying factors behind their relationships. A point that was quite heavily emphasised throughout the article was the persisting lack of true understanding of SR killer whale social structures. I believe they did a great job of highlighting future research avenues for curious readers.

   The last article I want to discuss today is a little different from the others. It studies not only killer whales but a wide variety of cetacean species; their findings are, while concerning in several aspects, a good example of how these social species interact with the waste we leave in our oceans. “Cetaceans playing with single-use plastics (SUPs): A widespread interaction with likely severe impacts” is an article published in Marine Pollution Bulletin in 2023. Over a period of 12 years, play behaviours exhibited by a total of 11 odontocete (toothed-whale) species towards single-use plastics in various bodies of water were documented and examined to uncover the potential consequences of these seemingly harmless events. With the late effects of the pandemic continuing to exacerbate marine pollution, it is becoming increasingly important to conduct studies on how marine mammals can be affected as well.

   You may be asking yourselves, what value does any of this really have? Well, furthering our understanding of the complicated social structures of these species can help us be conscious of their effects on both their own populations and their environment and shape conservation efforts to get much more effective results in protecting our marine ecosystems.

   Hopefully this has been an interesting and informative read for you. If there are any species or topics that interest you, please feel free to let us know so they can be discussed in upcoming posts. We can’t wait to hear your thoughts. See you next week! 

References:

• Yasmina Rodríguez, Mónica A. Silva, Christopher K. Pham, Emily M. Duncan, Cetaceans playing with single-use plastics (SUPs): A widespread interaction with likely severe impacts, Marine Pollution Bulletin, Volume 194, Part A, 2023, 115428, ISSN 0025-326X, https://doi.org/10.1016/j.marpolbul.2023.115428

• Olsen DW, Matkin CO, Mueter FJ, Atkinson S. Social behavior increases in multipod aggregations of southern Alaska resident killer whales (Orcinus orca). Mar Mam Sci. 2020; 36: 1150–1159. https://doi.org/10.1111/mms.12715

• Emma A. Foster, Daniel W. Franks, Lesley J. Morrell, Ken C. Balcomb, Kim M. Parsons, Astrid van Ginneken, Darren P. Croft, Social network correlates of food availability in an endangered population of killer whales, Orcinus orca, Animal Behaviour, Volume 83, Issue 3, 2012, Pages 731-736, ISSN 0003-3472, https://doi.org/10.1016/j.anbehav.2011.12.021